درس گفتار خارج فقه ، کتاب الطهارة ، جلسه ۲۹ (۹۲/۰۷/۲۹) ، استاد مهدی گنجی

سید نعم الاحوط در روزه واجب شرطیت است تعمد بر جنابت نباید داشته باشد وشاید هم مرادش احتیاط مستحب است اینکه گفته است احتیاط واجب در آنجا واضح تر است احتیاط وجوبی .

ممکن است که کسی اینجا را احتیاط مستحب بفهمد که اول فتوی داده است وبعد احتیاط کرده است. که خیلی ها مستحبی فهمیده اند لذا تعلیقه زده اند که لایترک در غیر احتیاط.

در مطلق الواجب یک دلیل خاصی بر شرطیت نداریم ، لذا مثل محقق همدانی سراغ آن قاعده رفته است که ماقاعده ای داریم که داب علما بر عمل به این قاعده است و آن اینکه اگر شرائطی خصوصیاتی برای حصه واجب از عمل ذکر شد، بعد امر رسید به حصه دیگری وسکوت کرد در حصه دیگر خصویات را بیان نکرد ظاهر سکوتش این است که همان صومی که آنجا گفتم با آن خصوصیات.

ما در ذهنمان این است که قاعده خوبی است کما اینکه تنقیح هم فرموده است ولی احیانا مورد نیاز است.

سوال اینکه این بر محل کلام منطبق نیست

محقق همدانی منطبق است

باستاد وبعضی: منطبق نیست چون اساس این قاعده سکوت است که از سکوتش کشف می کنیم که اعتماد کرده است بر همان بیان اول. وادعای ما این است که در محل کلام سکوت محقق نیست

از سه زاویه.اولا آنی که حکیم فرموده است می رسیم در صوم مندوب..اصباح جنبا عیبی نداردشاید صوم واجب به این ملحق است، از کجا که به قضای شهر رمضان ملحق است. نه به این است. ثانیا سکوت نکرده است، یک قواعد عامه ای را ارائه داده است عن ثلاث خصال.. اگر از سه چیز اجتناب کرد هیچ چیز به او ضرر نمی زند، لذا اینجا هم سکوت نکرده است. در شهر رمضان یک چیزهایی را فرموده است که شرط است و...ثالثا که در بعضی تعلیل است که حاج آقارضا قبول کرده است که در حصه ای هست. سکوت نکرده است در واجب غیر معین.

ثالثا بلکه در همین محل بحث هم سکوت نکرده است منتهی در قسم واجب غیر معینش. اکر تعمد بر جنابت داشت ضرر نمی زند الیس هو بالخیار پس اصباح جنبا مضر نیست که این در واجب غیر معین هم این تعلیل هست.

لذا اولا سکوت نکرده است به نحو عام وثانیا تکلم کرده است در خصوص بحث ما منتهی در یک قسمش لذا این قاعده در محل کلام منطبق نیست. این است که در واجب غیر از رمضان خصوصا غیر معینه اش، تعمد بر جنابت مضر نیست، گرچه احوط اجتناب است خصوصا در معینش.

فنیا عدم تعمد شرط نیست اصباح جنبا مضر نیست خضوضا در غیر معینش گرچه احوط مراعات این شرط است خصوصا در معینش.

تحصل نعم الاحوط منشا احوط یا فتوای مشهور است ویا قاعده همدانیه باش.

درصو مندوب که آخرین مرحله است تعمد بر جنایتت مضر است. واجبا وندبا .. بعضی خصوص واجب رمضانی را پذیرفته اند و..مستحب را شرط ندانسته اند وجهش هم روایات باب 20 حتی طلع الفجر جاز ان یصوم ذلک الیوم ندبا..

وسائل الشیعة ؛ ج‏10 ؛ ص68

12847- 2- مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یُجْنِبُ‏ ثُمَ‏ یَنَامُ‏ حَتَّى یُصْبِحَ أَ یَصُومُ ذَلِکَ الْیَوْمَ تَطَوُّعاً فَقَالَ أَ لَیْسَ هُوَ بِالْخِیَارِ مَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ نِصْفِ النَّهَارِ الْحَدِیثَ.

قانون اصول در مستحبات این است که حمل مطلق بر مقید نکنیم. در بعضیها متعمدا دارد که در مستحبات قیود را حمل بر افضلیت ومستحب می کنند.

اما احتلام(درخواب بوده است ویا در بلااختیار چیزهایی آمد و..) در شهر رمضان در روز مضر به روزه نیست، استمناء منصوص است که باطل است.

دلیل اولا اطلاقات .. لایضر الصائم اذا اجتنب عن ثلاث خصال.

وثانیا باب عدم بطلان صوم .. نهارا.. صاحب وسائل باب دارد. که روایات خاص است.

وسائل الشیعة ؛ ج‏10 ؛ ص57

12822- 2- وَ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْعِیصِ بْنِ الْقَاسِمِ‏ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یَنَامُ‏ فِی‏ شَهْرِ رَمَضَانَ- فَیَحْتَلِمُ ثُمَّ یَسْتَیْقِظُ ثُمَّ یَنَامُ قَبْلَ أَنْ یَغْتَسِلَ قَالَ لَا بَأْسَ.

یحتلم فی نهار ..

مساله ای که هست این ساتک ه اگر کسی محتلم شد در روز ماه رمضان، آیا فورا لازم است که غسل کند ویا نه؟ یا نه مثل شب نیست که امد داشته باشد حتی طلع الفجر باید غسل کند می گذارد که نیم ساعت به غروب که همه نماز ها را بخوانیم.

علی القاعده مبادت به غسل برای روزه واجب نیست. اطلاق مقامی این روایات است که نگفت فورا غسل کن. شک هم داشتیم می شود که عدم فوری

در مقام رواتی است که ظاهرشمبادرت است.

بعض موالیه که گیر سندی دارد وسالته که این هم مضمره است..

وسائل الشیعة ؛ ج‏10 ؛ ص64

12839- 4- وَ عَنْهُ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ بَعْضِ‏ مَوَالِیهِ‏ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ احْتِلَامِ الصَّائِمِ قَالَ فَقَالَ إِذَا احْتَلَمَ نَهَاراً فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- (فَلَا یَنَمْ) حَتَّى یَغْتَسِلَ وَ إِنْ‏ أَجْنَبَ لَیْلًا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- فَلَا یَنَامُ إِلَّاسَاعَةً حَتَّى یَغْتَسِلَ فَمَنْ أَجْنَبَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ- فَنَامَ حَتَّى یُصْبِحَ فَعَلَیْهِ عِتْقُ رَقَبَةٍ أَوْ إِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِیناً وَ قَضَاءُ ذَلِکَ الْیَوْمِ وَ یُتِمُّ صِیَامَهُ وَ لَنْ یُدْرِکَهُ أَبَداً.

نخوابد تا غسل کند به ذهن می زند که غسلش فوری است.دلالت دارد بر لزوم مبادرت ولکن اولا اشکال سندی دارد از دوجهت وثانیا این روایت معرض عنه اصحاب است. اینها لوکان لبان است. اینکه کسی فتوی نداده است، معلوم است که فوری نیست. بله می شود گفت که مستحب است مبادرت به غسل.

تنقیح : اگر هم سند روایت تمام باشد حمل بر استحباب می شود زیرا آن روایت نص در لاباس است روایت عیص و این روایت ظهور است که از ظهور این دست بر میداریم به نص که مستحب می شود وخواب مکروه می شود.

این ینام...

این روایت در خصوص روز است ینام فی شهر رمضان فیحتلم نهارا..

قدر متیقن روز ماه رمضان است..

روایت عیص را حمل بر شب کنیم بعید است..

اما جماع در روزه مبطل صوم است که این هم جای بحث ندارد. ایه مجامعت را در شب می دارد وروایات ثلاث خصال الاکل والشرب و النساء...

که استمناء را هم می گیرد

وسائل الشیعة ؛ ج‏10 ؛ ص39

12776- 1- مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یَعْبَثُ‏ بِأَهْلِهِ‏ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ حَتَّى یُمْنِیَ قَالَ عَلَیْهِ مِنَ الْکَفَّارَةِ مِثْلُ مَا عَلَى الَّذِی یُجَامِعُ.

فیما یحرم علی الجنب

اولین محرمی که هست مس کتابه القرآن